q તેમનું મુળનામ અલવી જલાલુદ્દીન સઆદુદ્દીન અને ‘જલન’ તેમનું ઉપનામ હતું.
q જન્મ ૧ લી સપ્ટેમ્બર ૧૯૩૪માં ખેડા જીલ્લાના માતર ગામમાં થયો હતો.
q તેમના પિતાનું નામ સઆદુદ્દીન અલવી અને
q માતા ઉમરાવ બેગમ. પત્નીનું નામ દુર્રેશહવાર હતું.
q જલન સાહેબે ૧૯૫૩માં મેટ્રિકની પરીક્ષા અંગ્રેજી શાળામાં પાસ કરી.
q ૧૯૫૭થી ગુજરાત ટ્રાન્સપૉર્ટ કોર્પોરેશન સેવામાં જોડાઈને ઓફિસ સુપરિન્ટેન્ટના હેડથી સન ૧૯૯૨માં નિવૃત્ત થઇ ત્યાર ત્યારબાદ સાહિત્ય સેવામાં મગ્ન રહ્યા હતા.
q ગુજરાતના નામાંકિત શાયર જલન માતરીનું અમદાવાદમાં ૨૫/૦૧/૨૦૧૮ને ગુરુવારે અવસાન થયું હતું
q તેઓ ૮૪ વર્ષની ઉંમરના હતા. તેમને છેલ્લા મહિનાઓથી શ્વાસની તકલીફ હતી.
q તેઓ બાથરૂમમાં અશક્તિને કારણે પડી ગયા હતા, ઈજાગ્રસ્ત થતા તેમને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. પણ વધારે ઉંમરને કારણે તેમનું અવસાન થયું હતું.
q આ સમાચારથી સાહિત્ય જગતમાં ઉંડા શોકની લાગણી વ્યાપી ગઈ હતી.
q તેમના નિધનથી સાહિત્ય અને ગુજરાતી ગઝલક્ષેત્રે એક ન પુરાય તેવી ખોટ પડી.
q જલન માતરીની બીજે દિવસે તેમના મુળવતન ખેડા પાસેના માતર ગામે અંતિમ ક્રિયા થઇ હતી.
q જલન માતરીએ સાબરમતી કે સંત તુને કર દીયા કમાલ પર નઝમ લખી હતી, જે તેમની છેલ્લી કૃતિ હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું.
સર્જન
v પ્રસિદ્ધ ગઝલ સંગ્રહો
q ‘જલન’,
q ‘શુકન’,
q ‘સુખવતર’,
q ‘તપીશ’
q સર્જન
q જીવન કથા
q ‘ઊર્મિની ઓળખ’ ભાગ-૧-૨,
q ‘ઊર્મિનું શિલ્પ’,
q ‘ઉઘડી આંખ બપોરે રણમાં’
સન્માન
q આત્મકથાને સાહિત્ય અકાદમી દ્વારા પ્રથમ પારિતોષિક,
q વડોદરા સાહિત્ય સભા દ્વારા શ્રેષ્ઠ ગઝલસંગ્રહ એવોર્ડથી સન્માનિત હતા.
q તેમને નરસિંહ મહેતા એવોર્ડ૨૦૧૬ અર્પણ થયો હતો.
યાદગાર શે’ર
q શ્રદ્ધાનો હો વિષય તો પુરાવાની શી જરૂર? કુરાનમાં તો ક્યાંય પયગમ્બરની સહી નથી.
q ત્યાં સ્વર્ગ ના મળે તો મુસીબતનાં પોટલાં, મરવાની એટલે મેં ઉતાવળ કરી નથી.
q રહે છે આમ તો શયતાનના કબજા મહીં તો પણ,
q ‘જલન’ને પૂછશો તો કે’શે એ બંદા ખુદાના છે.
q કોઈનો એબ જોવા વેડફો ના તેજ આંખોનું, કે એણે આંખ આપી છે તો સારું દેખવા માટે.
q કરીને માફ સ્નેહીઓ ઉઠાવો એક બાબત પર,
q ‘જલન’ની લાશ ઊંચકવા અહીં ઇશ્વર નહીં આવે.
q હું જો અનુકરણ ન કરું તો કરું યે શું ? અહીંયાં મરી જવાનો પ્રથમથી જ રિવાજ છે.
q હશે તો ઊઠી દોડવા માંડશે, તુ પ્રારબ્ધને લાત મારી તો જો
q દુઃખી થવાને માટે કોઇ ધરતી પર નહીં આવે;
q હવે સદીઓ જશે ને કોઇ પયગમ્બર નહીં આવે.
q દુ:ખો આવ્યાં છે હમણાં તો ફક્ત બેચાર સંખ્યામાં,
ભલા શી ખાતરી કે એ પછી લશ્કર નહીં આવે.
q એ પણ હતો સમય, હતાં મુજ પર દુઃખો સવાર,
q આ પણ સમય છે, પોતે દુઃખો પર સવાર છું.
q સુખ જેવું જગમાં કંઇ નથી જો છે તો આ જ છે,
q સુખએ અમારા દુ:ખનો ગુલાબી મિજાજ છે.
q હવે તો દોસ્તો ભેગા મળી વ્હેંચીને પી નાખો,
q જગતનાં ઝેર પીવાને હવે શંકર નહીં આવે.
q કેવા શુકનમાં પર્વતે આપી હશે વિદાય, નિજ ઘરથી નીકળી નદી પાછી વળી નથી.
q સજા દેતો નથી એ પાપીઓને એટલા માટે,
q મરીને આ જગતમાંથી એ બીજે ક્યાં જવાના છે ?
q કયામતની રાહ એટલે જોઉ છું, કે ત્યાં તો ‘જલન’ મારી મા પણ હશે.
પ્રશ્નો
q ૧.જલન માતરીનો જન્મ ક્યાં થયો હતો ?
-ખેડા જીલ્લાના માતર ગામમાં
q ૨.જલન માતરીના ગઝલ સંગ્રહનું નામ જણાવો ?
-‘જલન’, ‘શુકન’, ‘સુખવતર’, ‘તપીશ’
q ૩.જલન માતરીને ૨૦૧૬માં કયો એવોડ આપવામાં આવ્યો?
-નરસિંહ મહેતા એવોર્ડ
q ૪.જલન માતરીનું અવસાન કઈ તારીખે થયું હતું?
-૨૫ જાન્યુઆરી ૨૦૧૮માં
q ૫.શ્રદ્ધાનો વિષય હો તો પુરાવાની શી જરૂર છે કુરાનમાં ક્યાં પેગમ્બરની સહી છે ? આ શે’ર કોનો છે ?
-જલન માતરી
ટિપ્પણીઓ નથી:
ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો